Bilgisayar tarihçesi: İlk bilgisayar girişimleri

1600’lü yıllarda İskoç matematikçisi John Napier, logaritmadaki çarpma işlemlerini kolaylaştırmak için bir alet geliştirme çalışması yapmıştır.

1642 yılında Fransız matematikçi ve filozof Blaise Pascal, toplama ve çıkarma işlemleri için dişlilerle çalışan bir makine geliştirmiştir.

1672 yılında ise Alman matematikçi ve filozof Gottfried Wilhelm Leibniz, dişli çarklarla çalışan çarpma da yapabilen bir makine geliştirmiştir. Leibniz iki tabanlı sayı sistemini bularak da bilgisayarın gelişmesine önemli katkıda bulunmuştur. Çünkü bilgisayarlarda bütün bilgiler iki tabanlı sayı sistemlerine dönüştürülerek saklanır ve işlenir.

1801 ılında Joseph-Mariee Jacquard, Fransa’nın Lyon şehrinde delikli kartlarla kontrol edilen otomatik dokuma tezgahını geliştirerek daha sonraki yıllarda bilgi işlemin gelişmesine yeni boyutlar kazandırmıştır.

1822 yılında İngiliz Charles Babbage matematikte ve gemi seferlerinde kullanılan tabloların hatalı olduğunu ve buhar makinesini kullanarak bu hesapların doğru yapılabileceğini fark ederek bu konuda çalışmalar yapmıştır. Charles Babbage’a yapmış olduğu bu çalışmalarda Ada Byron adında matematikçi bir bayan maddi destek sağlamıştır. Diğer taraftan Ada Byron, Babbage’nin yapmakta olduğu makineye program da yazmıştır. Bayan Byron genç yaşta ölünce Babbage maddi yardımlardan yoksun kalmıştır. Babbage ilk bilgisayar tasarımcısı, Ada Byron ise ilk programcı olarak kabul edilir.

1890 yılında Herman Hollerith, Amerika Birleşik Devletleri’nde nüfus sayımlarının kısa sürede yapılabilmesi amacıyla bir makine geliştirmiştir. Hollerith daha sonra Tabulating Machine Company adlı bilgi işlem makinelerini üreten bir şirket kurmuştur. Bu şirket daha sonra başka firmalarla birleşerek 1924 yılında International Business Machine Corporation (IBM) adını almıştır.

1911 yılında ABD’de nüfus sayım bürosunda çalışan James Powers, çalıştığı yerden ayrılarak, başka firmalarla birlikte bilgi işlem piyasasında söz sahibi olan Remington Rand Corporation adlı UNIVAC markası ile gelişmiş bilgi işlem makinelerini piyasaya süren firmayı kurmuştur.

1950’li yıllarda UNIVAC ve IBM bilgisayar piyasasında söz sahibi olan firmalardı. 1970’li yıllarda delikli kartlarla yapılan veri giriş işlemleri klavye ekran ikilisiyle yapılmaya başlandı.

1971yılında IBM delikli kartlardan vazgeçerek ilk kez disket kullandı. Bu işlem bilgi girişinin yapılması ve yapılanların depolanması açısından çok önemli bir aşamaydı.

1973-1974 yılları arasında kişisel bilgisayarla ilgili çalışmalar artmaya başladı. Bill Gates ve Paul Ellen, ekranı ve klavyesi olan bir bilgisayar için “BASIC interpreter” yazılımını yazmışlardır. Bu ikili daha sonra da Microsoft yazılım firmasını kurmuşlardır.

1974-1976 yılları arasında daha çok oyun amaçlı olarak üretilen Commodore ve Atari gibi küçük bilgisayarların kullanımı geniş kitleler tarafından benimsenmiştir.

Steve Jobs ve Steve Wozniak ise küçük kapasiteli bilgisayarlarla büyük bilgisayarlar arasındaki boşluğu görmüş, çalışmalarını bu yönde yaparak masaüstü bilgisayarların gelişmesi için yeni ufuklar açmışlardır. Bu iki arkadaş 1977 yılında APPLE adını verdikleri şirketi kurmuşlardır. Şirketin ürettiği APPLE II adlı bilgisayar kullanıcıları tarafından beğenilmiştir. Bunu APPLE III, LISA ve MACINTOSH izlemiştir.

1976 yılında CP/M işletim sisteminin piyasaya sürülmesi masaüstü bilgisayarların gelişmesi için önemli bir olay olarak sayılmaktadır.

1981 yılında IBM firması masaüstü yayıncılık piyasasına girmiştir. Macintosh, işletim sistemi olarak DOS’u kullanırken, IBM PC-DOS’u kullanmıştır. Bu rekabet kısa sürede piyasada bir standardın oluşmasına neden olmuştur.

IBM firmasının 1982 yılında piyasaya sürdüğü PC-XT gibi bilgisayarlar önemli gelişmelerin başlangıcı olmuştur. Bu bilgisayarlarda işletim sistemi belleğe 5 ve 10 mb (megabyte) olan disklerden yüklenmekteydi. Bu aşamalardan sonra masaüstü ve kişisel bilgisayarlarda donanım bakımından önemli gelişmeler oldu. Donanımdaki gelişmelere bağlı olarak yazılımlarda da hızlı gelişmeler yaşandı.

1982 yılında masaüstü bilgisayarların bir ağ yapısı içinde birbirine bağlanarak aralarında bilgi alışverişinin olmasını sağlayan Novel Netware işletim sistemi geliştirilmiştir. Bu, yazılım alanındaki önemli gelişmelerden birisi olarak görülmektedir.

Apple firmasının 1984 yılında grafik tabanlı bir işletim sistemini geliştirmesine karşılık 1985 yılından itibaren Microsoft firması da grafik tabanlı Windows ara birimi programını geliştirmeye başladı. Microsoft’un 1990 yılında Windows 3.0 versiyonunun satışa sunulması önemli gelişmelerin başlangıcydı. Esas atılım ise 1992 yılında Windows 3.1’in piyasaya çıkması ile yaşandı. DOS işletim sistemi üzerindeki bu grafik ara birimi çok tutuldu ve hızla yaygınlaştı. Bilgisayarların boyutları küçülürken hız ve kapasiteleri arttı.

Bilgisayar donanımları

Bilgisayar, yazılım ve donanım olmak üzere iki kısımdan oluşan, kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapan, yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen, sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşabilen elektronik bir makinedir.

Bu işlemler yapılırken bilgisayara veriler girilir ve işlenir. Ayrıca istendiğinde yapılan işlemler depolanabilir ve çıkışı alınabilir. Bilgisayar işlem yaparken hızlıdır, yorulmaz ve sıkılmaz. Sadece verilen komutlara uyar. Bilgisayar önceden programlanmadığı takdirde kendi başına bir iş yapamaz. Bilgisayarlar programlanabilir.

Bilgisayarın gözle görülen ve elle dokunulabilen kasa, ekran, fare ve yazıcı gibi kısımları donanım, görülemeyen ancak bilgisayarın kullanımını sağlayan her türlü program ise yazılım olarak nitelendirilir.

Yazılım ve donanımı bir kez daha tanımlayacak olursak, donanım (hardware), bilgisayarın fiziksel kısımlarına verilen genel isimdir. Ekran, klavye, sabit disk (hard disk), fare (mouse), yazıcı (printer), bellek (RAM), mikroişlemci, tarayıcı (scanner) gibi birimler bilgisayar donanımını oluşturur.

Yazılım (software) ise, bilgisayarın çalışmasını yönlendiren, değişik ortamlara kaydedilmiş verilerin özel amaçlar doğrultusunda değerlendirilmesini sağlayan sayısal kodlara denir.

Bilgisayar donanımının çalışmasını sağlayan yazılımlar olduğu gibi, bilgisayarda işlem yapmayı sağlayan yazılımlar da vardır. Yazılıma örnek olarak kelime işlemciler (word processor), elektronik tablolama (spreadsheet), sunum (presentation), programlama dilleri (Pascal, C++, Visual Basic), ses (sound) programları verilebilir.

Temel bir bilgisayar sistemi sabit disk, ekran, klavye ve fareden (mouse) oluşur. Bunu yazıcı, tarayıcı gibi diğer yan parçalar da tamamlayabilir.