2016 yılının Kasım ayında Alman-Amerikalı girişimci Cyriac Roeding, bir dergide Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde doktor ve bilim insanı olan Sam Gambhir’in bir makalesini okudu. Makalede Gambhir, kariyerini nasıl erken kanser teşhisine adadığını ancak 2015 yılında genç oğlu Milan’ı oldukça agresif bir beyin tümörüne kaptırdığını anlatıyordu.

Mobil alışveriş uygulaması Shopkick‘in kurucu ortağı ve eski CEO’su Roeding, Gambhir’in hikayesinden çok etkilendi ve hemen ona bir e-posta göndererek görüşmek istediğini iletti. Takip birkaç ay içinde ikilinin dosluğu pekişti ve Gambhir, Roeding’in biyoloji ve mühendisliğin karmaşık dünyasındaki rehberi olmaya başladı.

Bir gün Gambhir oldukça ilginç bir fikir ortaya attı. Roeding o anı, “Sam basit ama derin bir soru sordu” diye hatırlıyor. “Ya kanseri aramayı tamamen bıraksak; ya artık bakmasaydık? Ya bunun yerine kanseri kendini göstermeye zorlasaydık?”

Bilindiği üzere kanserde zaman çok önemlidir; ne kadar çabuk bulunursa, hasta o kadar uzun yaşar. Kanserin erken teşhisi onkolojide önemli bir hedeftir. Kan örneklerini, kanser hücrelerinin saçtığı DNA parçaları için tarayan sıvı biyopsi teknolojisi üzerinde çalışan düzinelerce şirket var. Ama bu Gambhir için yeterince iyi değildi. Acı verici kişisel deneyimi ona, kanserin kan dolaşımında saptanabilecek kadar büyümesini beklemenin süreci çok geciktirdiğini ve size tümörü nerede bulacağınız konusunda hiçbir şey söylemediğini belirtti. Roeding’e, “Doğanın bize her zaman sağlayamayacağı kanser sinyallerine güvenemeyiz.” dedi. “Ancak sinyal üzerinde biyomühendislik yaparsak, erken safahada tümörler tutarlı bir şekilde görünür hale gelebilir.”

Earli’nin Erken Kanser Teşhisi Çalışmaları

Roeding ve Gambhir’in Haziran 2018’de birlikte başlattığı Earli‘nin arkasındaki dayanak da buydu. California merkezli girişim, şimdiden Andreessen Horowitz, Marc Benioff ve Khosla Ventures’tan 40 milyon dolar destek topladı.

Earli’nin yaklaşımı esasen kanseri kendini göstermeye zorlaması üzerine kurulu. Biyomühendislik ürünü olan DNA vücuda enjekte edilir ve bu DNA kanser hücrelerine girdiğinde, onları normalde insanlarda bulunmayan sentetik bir biyobelirteç üretmeye zorlar. Narenciye kabuğunda bulunan bir kimyasal olan limonen gibi. Sonraki nefes veya kan testleri bu biyobelirteçten izler bulursa, bu bir kanser belirtisi olabilir.

Bir sonraki adım, kanserin vücutta tam olarak nerede olduğunu bulmaktır. Enjekte edilen bir bileşik, kanser hücrelerini bir enzim üretmeye zorlar ve bu enzim daha sonra radyoaktif bir izleyiciyi yutar ve onu bir taramada çıplak gözle görünür hale getirir. Kanseri lokalize etmek onu tedavi edilebilir kılar; klinisyenler daha sonra onu çıkarmak için hassas radyasyon veya hedefli cerrahi kullanabilirler. Earli, aynı yaklaşımı kanseri hedeflemek ve tedavi etmek için de (hücreleri bulduktan sonra öldürmek için) kullanmayı planlıyor ancak bu fikir henüz başlangıç aşamasında.

Plan, Earli’nin kanserin önlenmesi ve tedavisinin her aşamasında kullanılmasıdır: sigara içenler gibi yüksek risk gruplarında tanısal izleme için; ön tedavi için, vücudun başka bir yerinde kanser olup olmadığını öğrenmek için; tedavi sırasında, cerrahların tümörleri bulmasını kolaylaştırmak için; ve tedavi sonrası, tekrarlayan herhangi bir kanseri daha erken tespit etmek için.

Oxford Üniversitesi’nde erken kanser teşhisi araştırmacısı olan ve şirkete bağlı olmayan Shivan Sivakumar, Earli’nin teknolojisinin “çok heyecan verici göründüğünü” söylüyor. Buna “yüzde 100” ihtiyaç olduğunu söylüyor ama önce uygun klinik deneylerin yapıldığını görmek istiyor.

Bu denemeler, fareler ve köpeklerde yapılan başarılı test çalışmalarının ardından Haziran 2021’de Avustralya’nın Melbourne kentinde başladı. İlk insan katılımcı, ileri evre akciğer kanseri olan bir mühendis olan 84 yaşındaki Ted Cunningham’dı. Denemelerin amacı, teknolojinin güvenli olduğunu ve kanser teşhisi konmuş hastalarda kanseri bulabileceğini göstermekti. Cunningham, “Bana oldukça geç kanser teşhisi kondu ve bu benim için en büyük sorundu.” diyor. “Eğer birisi bunu çok erken fark ederse, bu sizi tedavi etmeye çalışan insanlar için bir avantaj olmalı.”

Sam Gambhir, fikrini eyleme döktüğünü asla göremedi. Şirketin kurulmasından altı ay sonra, kendisine kemik iliğine çoktan yayılmış olan kanser teşhisi kondu. 16 ay sonra, Temmuz 2020’de öldü. Earli’nin baş bilim sorumlusu David Suhy, “Tüm kariyerini bunun olmasını engellemeye harcayan bir adam için ironi bizde kaybolmadı.” dedi. Roeding ve Suhy, Earli’nin yaklaşımının işe yaraması için baskı hissediyor. Roeding, “Sam’in meşalesini taşımak için buradayız. Ve bu şeyi uçurmalıyız.” dedi.